De KBN-opleidingen zijn conform de eisen van NOC*NSF en Academie voor Sportkader vormgegeven.

Kwalificatiestructuur

In 2011 is een start gemaakt met het omzetten van de bestaande KBN opleiding naar een nieuwe opleidingsstructuur, met als belangrijkste doelstelling het opnieuw verkrijgen van NOC*NSF erkenning. Voor deze erkenning is het noodzakelijk om een opleiding aan te bieden die voldoet aan de normering van het competentiegericht systeem dat gehanteerd wordt in het Kwalificatiestructuur Sport (KSS).

Dit is benoemd in het masterplan voor sportkader van NOC*NSF uit 2010:

“Met de invoering van de Kwalificatiestructuur Sport (KSS) is de keuze gemaakt om competentiegericht opleiden te introduceren in de sport en heeft de kwaliteit van sportopleidingen de afgelopen jaren een enorme impuls gekregen. Teneinde kwaliteit en continuïteit te kunnen blijven garanderen is het van essentieel belang dat betrokken sportbonden (blijven) investeren in de (door)ontwikkeling, kwaliteit en continuïteit van hun sportopleidingen.”

De verantwoording van sportkader lag in het verleden bij het ministerie van VWS. Sinds mei 2010 is deze verantwoording bij NOC*NSF komen te liggen. Om te toetsen of een opleiding aan de KSS voldoet wordt voor elk niveau een audit uitgevoerd. Dit wordt gedaan door het Academie voor Sportkader (ASK).

Binnen de KBN opleidingen is de Leraar Opleiding is als eerste omgezet naar de KSS. Vervolgens is de Dojo Assistent opleiding omgezet naar de nieuwe structuur.

Academie voor sportkader

De Academie voor Sportkader is een organisatie bestuurd door de sportbonden en NOC*NSF die in opdracht van sportbonden en eventuele andere opdrachtgevers werkzaamheden uitvoert ten behoeve van het verbeteren van de kwaliteit en kwantiteit van sportkader.

Het doel van de Academie is:

“Voor iedere sporter een competente trainer/coach & elke wedstrijd een competente scheidsrechter.”

De ASK heeft een kwalificatiestructuur opgesteld waarin gebruik wordt gemaakt van vijf verschillende kwalificaties die niet sport specifiek gebonden zijn maar waar overkoepelend gebruik van kan worden gemaakt. Zo staan bonden dichter bij elkaar en kan er gemakkelijker en gezamenlijk worden besproken hoe het opleidingstraject van trainers kan worden verbeterd. De Nederlandse kwalificatiestructuur sport heeft ook een Europese erkenning en werkt samen met de EKF (de Europese variant van KSS). Hierdoor is ook uitwisseling van diploma’s binnen Europese landen mogelijk.

Bij competentiegericht opleiden staat de lerende centraal. De opleiders faciliteren het leren. De vraag is dus niet of de opleider ‘alles’ heeft kunnen behandelen maar of de lerende een stap verder is in zijn of haar ontwikkeling.

Competentiegericht opleiden

Bij competentiegericht opleiden staat de lerende centraal. De opleiders faciliteren het leren. De vraag is dus niet of de opleider ‘alles’ heeft kunnen behandelen maar of de lerende een stap verder is in zijn of haar ontwikkeling.

Binnen de Kwalificatiestructuur Sport wordt het begrip competentie als volgt gedefinieerd: Een competentie is het geïntegreerde geheel van kennis, vaardigheden, attituden en persoonlijke eigenschappen van een individu dat in een bepaalde context leidt tot succesvol presteren.

Kennis (inzicht) en vaardigheden zijn belangrijke onderdelen maar maken iemand nog niet competent.  Ook de attitude is van groot belang. De karate-do leraar moet een rolmodel zijn van gewenst gedrag.

De leidende gedachte is dat personen die een opleiding volgen behoefte hebben aan betekenisvol leren. Reflectie op praktijkervaringen zet aan tot het nadenken over de eigen attituden en eigenschappen. Daarnaast leidt reflectie tot een behoefte aan nieuwe kennis en vaardigheden. Praktijkervaringen en reflectie vervullen daardoor belangrijke schakels in het leerproces. De lerende moet daadwerkelijk actie ondernemen. Anders gezegd: er is pas sprake van leren als de hele cirkel doorlopen is.

Onze opleidingen zijn competentiegericht. En voor elke competentie is een leertraject ontwikkeld. Ter ondersteuning van de leertrajecten zijn er drie lijnen:

1. De praktijklijn: hier staat de cursist in zijn lespraktijk en voert hij/zij de opdrachten uit. De begeleiding in deze lijn gebeurt door een praktijkbegeleider en is vooral gericht op inhoud.
2. De coachlijn: in deze lijn reflecteert de cursist op zijn/haar leerproces (niet op inhoud). De begeleiding in deze lijn gebeurt door een leercoach.
3. De onderwijslijn: in deze lijn bezoekt de cursist de gezamenlijke bijeenkomsten. Tijdens deze bijeenkomsten verzorgen docenten praktijk en/of theorie lessen.

Praktijklijn

Praktijkopdrachten zijn leidend in de opleiding. Hierbij dient er sprake te zijn van een goede en realistische beroepspraktijk.

Op de stageplek is een praktijkbegeleider voor ondersteuning bij het vertalen van de opdrachten naar de praktijksituatie en het geven van feedback ten aanzien van de uitvoering van de opdrachten. De cursist is zelf verantwoordelijk voor het aanleveren van een praktijkbegeleider. De cursist maakt afspraken met de praktijkbegeleider over waar en wanneer ze elkaar treffen. De frequentie, de duur en de vorm van die bijeenkomsten verschillen per cursist.

De praktijkbegeleider is een inhoudelijk expert op de betreffende thema’s/competenties. Het is goed mogelijk dat er voor verschillende competenties verschillende praktijkbegeleiders worden ingezet.

De praktijkbegeleider dient meerdere malen een cursist aan het werk te zien. Op basis van die observaties gaat de praktijkbegeleider met de cursist in gesprek, geeft feedback en advies. Ook de producten die een cursist produceert zijn voor een praktijkbegeleider input voor deze gesprekken.

Coachlijn

Gedurende de hele opleiding heeft de leercoach een belangrijke procestaak in het begeleiden van de cursist. Die taak is gericht op het bereiken van de leerdoelen en het ontwikkelen van de competenties. De leercoach begeleidt vraaggericht, dat wil zeggen dat hij/zij ingaat op leervragen van de cursist. De leercoach wordt van informatie voorzien over de studievoortgang door de docenten en praktijkbegeleiders.

Van de cursist verwachten we het volgende:

• Zelf initiatief nemen om je op de hoogte te stellen van het lesprogramma.
• Samenstellen en beheren portfolio.
• Contact opnemen met de leercoach als je meent dat de studievoortgang in gevaar komt.

Onderwijslijn

Ondersteunend aan de praktijkopdrachten organiseren we lessen. Tijdens deze cursusdagen gaat een docent in op specifieke thema’s met betrekking tot de competenties. De lessen zijn gericht op inhoudelijke kennisoverdracht en het delen van kennis en ervaringen middels discussies en diverse werkvormen. Voor de cursusdagen geldt een aanwezigheidsplicht van minimaal 80%, met uitzondering van cursisten met vrijstelling.

Het beoordelen bij de KBN-opleidingen gaat op verschillende manieren. Denk aan je portfolio, interviews en praktijkopdrachten. Daarnaast is er ook de Proeve van Bekwaamheid.

De opleiding kent 4 verschillende beoordelingsvormen.

Portfolio

In het portfolio houdt de cursist zijn/haar ontwikkelingen bij en toont met bewijslast aan bepaalde competenties te bezitten. Bewijslast kan zijn; foto, video, audio, enquêtes, feedback, beoordelingsformulieren, e.d. In het portfolio wordt ook de competentieontwikkeling en POP bijgehouden. Het portfolio wordt zowel digitaal als in een map door de cursist bijgehouden.

Planningsinterview

Bij deze beoordelingsvorm wordt de cursist getoetst op verantwoording van het geperiodiseerd jaarplan en lessenreeks.

Praktijk

Een belangrijk onderdeel van de opleiding is het werken in de praktijk (stage). De cursist voert opdrachten uit in de praktijk en wordt daarbij begeleid door een praktijkbegeleider. De cursist is zelf verantwoordelijk voor het vinden van een geschikte beroepspraktijk om zijn/haar opdrachten uit te voeren. Meer informatie over de specifieke contexten van de PvB’s staan in de toets opdrachten omschreven.

Reflectie interview

Bij deze beoordelingsvorm dient de cursist een toelichting en verantwoording te geven op het opgeleverde product en proces.

Proeve van Bekwaamheid

De competenties waarmee gewerkt wordt geven structuur aan de manier van beoordelen, waarbij gewerkt wordt met proeve van bekwaamheid (PvB).

Hieronder is overzicht van de PvB’s per niveau:

*In alle PVB’s wordt de competentie ‘Begeleiden sporters’ en de ‘Leer- en burgerschapscompetentie’ getoetst.

De organisatie van de opleidingen ziet er als volgt uit.

Coördinatoren

Taken: Coördineren van de opleiding en het onderhouden van contact met bestuur en ASK.

Administratie

Taken: Administratie van cursisten, accommodatie en opleidingsmateriaal.

Toetscommissie

Taken: Opstellen van toetsdocumenten; verlenen van vrijstellingen; vaststellen en bekend maken van de PvB uitslag; uitreiken van diploma’s.

Commissie van Beroep (CvB)

Deze commissie wordt ingevuld door Academie voor Sportkader.

Taken: Behandelen en afhandelen van bezwaar.

PvB beoordelaars

Taken: Beoordelen van de Proeve van Bekwaamheid en toets opdrachten.

Leercoaches

Taken: Proces begeleiding van cursisten.

Docenten

Taken: Lessen aanbieden ter ondersteuning van de toets opdrachten.

Praktijkbegeleiders

Cursisten leveren zelf een praktijkbegeleider.

Taken: Product begeleiding in de stage praktijk.